NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG TIÊN LƯỢNG CỦA LACTATE HUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN NHIỄM KHUẨN HUYẾT NGƯỜI LỚN

Nguyễn Thị Phương Thảo1,, Trần Xuân Chương1
1 Trường Đại học Y Dược Huế

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Chẩn đoán và tiên lượng bệnh nhân trong giai đoạn sớm đóng vai trò rất quan trọng, giúp giảm tỷ lệ tử vong, rút ngắn thời gian nằm viện của bệnh nhân.


Mục tiêu: Nghiên cứu giá trị tiên lượng của lactate huyết thanh ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết người lớn.


Đối tượng và phương pháp: 110 bệnh nhân trên 15 tuổi được chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết, điều trị tại Khoa Bệnh nhiệt đới và Khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Huế trong thời gian từ 01/2021 - 9/2022. Nghiên cứu cắt ngang.


Kết quả: Tuổi trung bình của nhóm nghiên cứu là 66,4 ± 17,5, nam giới chiếm đa số (56,4%). Tỷ lệ sốc nhiễm khuẩn (NK) và suy đa cơ quan lần lượt là 31,8% và 35,5%. Tỷ lệ tử vong là 20%. Cấy máu dương tính thường gặp nhất là E. coli (18,2%). Nồng độ lactate huyết thanh (HT) lúc nhập viện của nhóm sốc NK cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm không sốc NK (4,3 mmol/L (2,3 - 6,7) so với 2,4 mmol/L (1,9 - 4,8); p = 0,045). Nồng độ lactate HT lúc nhập viện > 3,9 mmol/L có độ nhạy 54,8%, độ đặc hiệu 73,2% trong tiên lượng sốc ở nhóm bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết (NKH). Nồng độ lactate HT lúc nhập viện > 4,9 mmol/L có độ nhạy 51,5%, độ đặc hiệu 87,0% trong tiên lượng suy đa cơ quan ở nhóm bệnh nhân NKH.


Kết luận: Nồng độ lactate HT tăng cao rõ rệt ở nhóm sốc nhiễm khuẩn và suy đa cơ quan. Nồng độ lactate HT lúc nhập viện > 3,9 mmol/L có độ nhạy 54,8%, độ đặc hiệu 73,2% trong tiên lượng sốc ở nhóm bệnh nhân NKH. Nồng độ lactate HT lúc nhập viện > 4,9 mmol/L có độ nhạy 51,5%, độ đặc hiệu 87,0% trong tiên lượng suy đa cơ quan ở nhóm bệnh nhân NKH.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Ngô Thị Mai Khanh, Đỗ Tất Thành, Nguyễn Vũ Trung. Giá trị của một số chỉ số viêm trong tiên lượng nhiễm khuẩn huyết trên bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương (9/2013-10/2014). Tạp chí Truyền nhiễm Việt Nam. 2016; 3(15): 42-47.
2. Cao Minh Nga (2009). Các vi khuẩn gây nhiễm khuẩn huyết và sự đề kháng kháng sinh. Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh, 13, tr. 256-261.
3. Phạm Thị Ngọc Thảo (2011). Nghiên cứu lâm sàng, cận lâm sàng, giá trị tiên l ng của một số cytokin
TNF-α, IL-6, IL-10 trên bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết nặng, Luận văn bác sĩ chuyên khoa cấp II, Đại
học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, tr. 56-58.
4. Lê Thị Xuân Thảo và cộng sự (2018). Mối liên quan giữa nồng độ lactate máu, procalcitonin, C-reactive protein (CRP) ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết và nhiễm khuẩn huyết có sốc tại Bệnh viện đa khoa Đồng Tháp, Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 2, tr. 229-235.
5. Trần Thị Như Thúy, Nguyễn Trần Chính, Đinh Thế Trung và cộng sự (2013). Giá trị tiên lượng của
procalcitonin và lactate máu trong nhiễm khuẩn huyết”, Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh, 17(1): 249-254.
6. Tôn Thanh Trà, Bùi Quốc Thắng (2014). Đặc điểm bạch cầu, C-reactive protein (CRP), procalcitonin,
lactate máu trên bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết/sốc nhiễm khuẩn tại Khoa Cấp cứu, Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1, tr. 279-283.
7. Castelli GP, Pognani C, Cita M, Stuani A, Sgarbi L, Paladini R. (2006). Procalcitonin, C-reactive protein, white blood cells and SOFA score in ICU: diagnosis and monitoring of sepsis. Minerva Anestesiol, 72(1-2), pp. 69-80.
8. Chebl R., Tamim H., Dagher G., Sadat M., Al-Enezi F., Arabi Y. (2019). Serum Lactate as an Independent Predictor of In-Hospital Mortality in Intensive Care Patients. J. Intensive Care Med.
9. Freund Y, Delerme S, Goulet H, et al (2012). Serum lactate and procalcitonin measurements in emergency room for the diagnosis and risk-stratification of patients with suspected infection. Biomarkers; 17(7): 590-596.
10. Lee SG, Juhyun Song, Dae Won Park et al (2021). Prognostic value of lactate levels and lactate clearance in sepsis and septic shock with initial hyperlactatemia, Medicine (Baltimore); 100(7): e24835.
11. Shapiro NI et al. (2005). Serum lactate as a predictor of mortality in emergency department patients with infection, Ann Emerg Med, 45(5): 524-28.
12. Thomas-Rueddel D., Poidinger B., Weiss M., Bach F. (2015). Hyperlactatemia is an independent predictor of mortality and denotes distinct subtypes of severe sepsis shock. J. Crit. Care;30:439.