TÌNH HÌNH NHIỄM NẤM XÂM LẤN CỦA MỘT SỐ CHỦNG VI NẤM GÂY BỆNH PHÂN LẬP TRÊN BỆNH NHÂN ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN BỆNH NHIỆT ĐỚI TRUNG ƯƠNG (1/2017-12/2018)

Tóm tắt

Mục tiêu: Đánh giá tình hình nhiễm nấm xâm lấn của một số chủng vi nấm gây bệnh phân lập trên bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.

Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang được tiến hành từ tháng 1/2017 đến tháng 12/2018 trên 621 chủng nấm gây bệnh phân lập từ các mẫu bệnh phẩm: máu, dịch não tủy, dịch vô trùng, nước tiểu, dịch tiết hô hấp của các bệnh nhân nhiễm nấm điều trị nội trú tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (BVBNĐTƯ).

Kết quả: Tỷ lệ nhiễm nấm xâm lấn phân lập từ các bệnh phẩm vô trùng chiếm 40,7% trên tổng số cấy nấm (+) (cao nhất ở máu 31,4%; dịch não tủy đứng thứ 2 chiếm 4,2%), T. marneffei, Candida và C. neoformans là các căn nguyên gây nhiễm nấm huyết thường gặp chiếm tỷ lệ 74,7%; 16,7% và 7,0%; C. neoformans là tác nhân gây bệnh chính ở dịch não tuỷ chiếm tỷ lệ 100%. Tỷ lệ nấm gây bệnh phân lập ở các bệnh phẩm xâm lấn bán định lượng chiếm 35,2% trên tổng số cấy nấm (+): nước tiểu chiếm tỷ lệ cao nhất 24,1%, trong đó Candida là căn nguyên chính chiếm 93,9%; bệnh phẩm catheter/DPQ/nội khí quản chiếm 7,4%, căn nguyên Candida phân lập được 44/65 chủng chiếm 67,7%; T. marneffei 13/65 chủng chiếm 20,0%, A. fumigatus 2/65 chủng chiếm 3,1%. Bệnh phẩm đờm, A. fumigatus 19/26 chủng chiếm 73,1%; T. marneffei 5/26 chủng chiếm 19,2%. Phổ nấm xâm lấn thường gặp trên BN HIV/AIDS là T. marneffei ở các loại bệnh phẩm cấy máu, dịch hô hấp (bao gồm cả đờm, dịch nội khí quản/catheter/DPQ), dịch vô trùng (trừ dịch não tủy). Không có sự khác biệt về tỷ lệ nhiễm nấm huyết do C. neoformans trên BN nhiễm HIV và không nhiễm HIV với tỷ lệ 1:1, p>0,05. Ở bệnh phẩm dịch não tủy, tỷ lệ nhiễm HIV: không nhiễm HIV ở BN nhiễm nấm C. neoformans là 1:2, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê p<0,05. Nhiễm nấm Candida xâm lấn ở nhóm bệnh nhân HIV (-) cao hơn nhóm HIV (+), p<0.05.